Parite için uygulamada döviz çifti de denir. Kimi ekonomistler döviz kuru ile pariteyi eş değer tutarlar ve bu sebeple parite yerine döviz çifti kavramını kullanır. Kendi içinde üç temel türe ayrılan parite; iç ve/veya dış piyasalarda yatırım yapmak isteyen ve bu yatırımda başarılı sonuçlar elde etmeyi amaçlayan yatırımcılarca ilgiyle takip edilen finans metriğidir.

Parite Tanımı (Kısaca) ve Parite Örneği

Parite; belirli bir ülkenin parasının esas alınması ve diğer ülke parasının esas alınan para karşısındaki değerlemesidir. Örneğin 1 Euro 30 TL (temsili); 1 ABD doları ise 20 TL (temsili) olsun. Bu denklemden hareketle ABD doları – Euro paritesini hesaplayalım. Örnekteki temsili değerler dikkate alındığında ABD doları – Euro paritesi, 20/30 işleminin sonucu yani 0,66’dır.

Parite Nasıl Hesaplanır?

Parite hesaplamaya ilişkin aşağıda somut örnekler mevcut. Fakat özelikle belirtmek gerekir ki, parite hesabı yapılırken dikkate alınması gereken çok sayıda etken ve bağımlı – bağımsız değişken mevcuttur. Dünyada en yaygın kullanılan iki para birimi yani EURO ve ABD dolarını için yapılan parite hesabı ise kısaca “USDEUR” şeklinde isimlendirilir.

• Parite hesabında daima iki para biriminin birbirine oranı referans alınır.

Parite Hesaplama Örnekleri

Parite hesaplama, iki farklı para birimi değerlerinin birbirlerine bölünmesi gerekir. Daha açık ifade edelim: baz dövizin karşıt dövize oranı ile parite bulunur; şöyle ki, 1 Amerikan doları 15 TL (temsili) ve 1 EURO 24 TL (temsili) değerinde olsun. Şu durumda USDEUR paritesini bulmak için 15/25 işlemini yapmak gerekir. 15/24 ise 0,625’tir. Sonuç olarak, örnekteki değerlerden hareketle USDEUR paritesi 0,625’tir.

Yatırım yapma düşüncesine sahip bireyler için parite oranı önemli bir metriktir. Zira parite oranına ve parite değişimlerine dikkat ederek yatırım stratejisi belirlemek, belirlenen stratejinin başarıya ulaşması bakımından faydalı sonuçlar sağlar. Parite hesabında işlem gören ve işlem hacmi oldukça yüksek paritelerden bazılarını sıralamak gerekirse,

• USDEUR Paritesi (ABD doları/EURO),
• EURUSD Paritesi (EURO/ABD doları),
• USDJPY Paritesi (ABD doları/Japon yeni),
• AUDUSD Paritesi (Avustralya doları/ ABD doları),
• GBPUSD Paritesi (Sterlin/ ABD doları),
• EURTRY Paritesi (Euro/Türk lirası),
• USDTRY Paritesi (ABD doları/ Türk lirası).

Parite Çeşitleri (Majör – Minör – Egzotik)

Parite kendi içinde üç farklı türe ayrılır ve bu türler üzerinden yapılır. Bunlar: majör parite, minör parite ve egzotik parite olarak isimlendirilir. Dünyada en sık kullanılan yedi para biriminin takibiyle hesaplanan majör parite, ekonomik bakımdan daha stabil ülkelerde kullanılır ve bu parite işlem hacmi, yaygınlık ve popülerlik açısından yüksektir.

Minör parite, dünya genelinde en çok kullanılan yedi para biriminden biri ile herhangi bir para biriminin değerce birbirine oranlanmasıyla elde edilen parite türüdür. Egzotik parite ise hacimli para birimleri dışında kalan para birimlerinin kendi içlerinde değerce oranlanmasıyla elde edilen parite türüdür.

Özellikle iç piyasa yatırımına yönelen lokal yatırımcılar genellikle egzotik pariteye yönelir. Parite türlerinden en ideal olanını tercih etmek ve bu parite yardımıyla yatırımlara yön vermek, yatırımlarda isabetli sonuçlar alınması bakımından sağlıklı bir yaklaşımdır.