Piyasanın yükselişe veya düşüşe geçeceğini önceden belirleyebilmek, doğal olarak kâr elde etmenin anahtarıdır. Fakat bazı durumlarda piyasa yatırımcıları yanıltacak şekilde hareket eder. Bu durumlara bear trap veya bull trap denir. Bu yazıda, bear trap, yani ayı tuzağı nedir, nasıl oluşur, nasıl anlaşılır ve nasıl önlenir gibi sorulara cevap vermeye çalışacağız.
Ayı Tuzağı Nedir?
Ayı tuzağı, piyasanın veya bir hisse senedinin fiyatının, ayı piyasası yani düşüş trendinin sona erdiği izlenimi vererek yükseliş trendine girdiğini gösteren bir hareket yapması, ancak kısa süre sonra tekrar aşağı yönlü bir seyir izlemesi durumudur. Bu durumda yatırımcılar fiyatların yükseleceğini düşünerek satın alma işlemi yaparlar ve sonrasında fiyatlar tekrar düşmeye başlayınca zarar ederler. Bu şekilde piyasadaki ayılar yani düşüşü bekleyenler, boğalar yani yükselişi bekleyenleri tuzağa düşürmüş olurlar.
Ayı Tuzağı Nasıl Oluşur?
Genellikle ayı piyasalarının son evrelerinde oluşur. Piyasada uzun süredir devam eden bir düşüş trendi vardır ve fiyatlar destek seviyesine yaklaşmıştır. Destek seviyesi, fiyatların daha fazla düşmekte zorlandığı ve alıcıların arttığı bir noktadır. Bu noktada piyasada bir tepki alımı görülür. Tepki alımı fiyatların aşırı düşmesi sonucu ortaya çıkan ve kısa vadeli bir yükseliş hareketidir. Piyasanın yön değiştirdiği ve boğa piyasasına girdiği algısını yaratır. Bu algıya kapılan yatırımcılar fiyatların daha da yükseleceğini düşünerek alım yaparlar. Buna karşın yapılan alım işlemleri piyasadaki ayılar tarafından bir fırsat olarak görülür. Ayılar fiyatların yükselmesini bekleyerek ellerindeki hisse senetlerini satarlar. Bu satışlar fiyatları tekrar aşağı çeker ve piyasa düşüş trendine devam eder. Böylece ayı tuzağı tamamlanmış olur.
Ayı Tuzağı Nasıl Anlaşılır?
Yatırımcıların zarar etmesine neden olan bir durum olduğundan ayı tuzağını anlamak ve önlemek için bazı ipuçlarına ihtiyaç vardır. İşte bunlardan bazıları:
- Çoğunlukla ayı piyasasının son evrelerinde oluşur. Bu nedenle piyasanın genel durumunu takip etmek ve düşüş trendinin ne kadar sürdüğünü, ne kadar güçlü olduğunu ve ne kadar derinleştiğini analiz etmek gerekir. Eğer piyasa uzun ve sert bir düşüş trendi yaşadıysa bu trendin sonunda görülen yükseliş hareketi bir ayı tuzağı olabilir.
- Ayı tuzağı fiyatların destek seviyesini kırdığı ve ardından tekrar üzerine çıktığı bir noktada oluşur. Dolayısıyla destek seviyesini belirlemek ve fiyatların bu seviyeye yaklaştığında dikkatli olmak gerekir. Şayet fiyatlar destek seviyesini kırıp tekrar üzerine çıktıysa bu bir ayı tuzağı işareti olabilir.
- Ayı tuzağı genel olarak kısa vadeli bir yükseliş hareketleridir. Fiyat hareketlerindeki hacim, dalgalanma ve göstergeler gibi faktörlerin tümünü birden incelemek daha uygun bir yaklaşımdır. Eğer fiyatlar düşük hacimle, yüksek dalgalanmayla ve göstergelerin uyumsuzluğuyla yükseliyorsa bu bir ayı tuzağı olabilir.
Ayı Tuzağından Nasıl Korunulur?
Tabii olarak ayı tuzağı, yatırımcıların zarar etmesine neden olan bir durumdur, zaten amaç da budur. Elinde daha düşük miktarlarda ürün bulunduran geniş kitlelerden ziyade daha yüksek miktarlar bulunduran daha küçük gruplar için kazanca dönüşmektedir. Öngörülü olup ayı tuzağından korunmak için bazı stratejiler uygulamak gerekir. İşte bunlardan bazıları:
- Ayı tuzağından korunmanın en iyi yolu sabırlı olmaktır. Her ne kadar çok basit ve temel bir öneri gibi görünüyor olsa da en iyi önerinin hızlı karar almama ve durumu iyi değerlendirme yeteneği kazanmak yönünde olduğunu ifade edebiliriz. Piyasada bir yükseliş trendi başladığına emin olmadan alım yapmamak gerekir. Bunun için fiyatların destek seviyesinin üzerinde kalıcı bir şekilde yerleşmesi, hacim ve göstergelerin yükselişi desteklemesi ve direnç seviyesini kırması gibi faktörleri beklemek gerekir.
- Piyasada bir yükseliş trendi başladığına inanan yatırımcılar, alım yaparken zarar durdur ve kâr al gibi emirler kullanmalıdır. Bu emirler fiyatların beklenmedik bir şekilde düşmesi durumunda zararı sınırlamak ve kârı realize etmek için yatırımcıların atlamaması gereken tedbirlerdendir.
- Ayı tuzağından korunmanın bir başka yolu da çeşitlendirme yapmaktır. Piyasada bir yükseliş trendi başladığına inanan yatırımcılar tüm sermayelerini tek bir hisse senedine veya piyasaya yatırmamalıdır. Bunun yerine farklı sektörlerden, farklı özelliklerden ve farklı risklerden oluşan bir portföy oluşturmalıdır.